सर्बोच्च शिखर सगरमाथाको पहिलो तस्विर
बि.सं.१९६० को मंसिर २६ गते सिक्किमबाट तिब्बतको राजधानी ल्हासाको लागी ब्रिटिश भारतले वार्ताको लागी ब्रिगेडियर जनरल लेस्ली म्याकडोनाल्डलाई पठाएको थियो । करिव ३००० सैनिकहरुको हातहतियारले सुसज्जित सेनाको नेतृत्व भने कर्णेल फ्रान्सिस यङ्गहजब्याण्डले गरेका थिए । यसैले यो तिब्बत एक्सपिडिसनलाई यङ्गहजब्याण्ड एक्सपिडिसन पनि भन्ने गरिन्छ ।
चैत १९, १९६० (३१ मार्च १९०४) मा चुमिक सेन्को भन्ने ठाउँमा ब्रिटिश सेनाले ठूलो नरसंहार गर्यो । यसलाई भारतको जलियावाला बाग काण्ड जतिकै दुखदायी रुपमा तिब्बतीहरुले लिने गर्दछ । यस लडाइमा ६-७ सय तिब्बती सैनिकहरुको मृत्यु भएको थियो । अंग्रेजले आफ्नो साथ लगेको सिख रेजिमेन्ट र गोर्खा सैनिकले अन्य ठाउमा पनि तिब्बती सेनामाथी आक्रमण गरेको थियो । लडाइको बिच दलाइ लामा भागेर मंगोलिया पुगेका थिए । पछि ब्रिटिश सेना ल्हासा पुगेर सम्झौतामा हस्ताक्षर गर्न बाध्य बनाइए ।
यहि सैनिक टोलीको यात्रा क्रममा बाटोमा सगरमाथाको फोटो खिचिएको थियो । यो नै सगरमाथाको तस्विर बिश्वले देख्न पाएको पहिलो अवसर थियो । क्याप्टेन विलियम ह्युमेनले खिचेका करिव १४० वटा तस्विरहरु २०७० सालमा बिक्रीको लागी राखिए पछि फेरी यि तस्विरहरुले चर्चा पायो । साथै चुमिक सेन्को नरसंहार बारेमा पनि संसारले चासो लियो ।
सन १८५० पछि माउन्ट XV नाम दिइएर विश्वको सबैभन्दा अग्लो चुचुरका रुपमा चिनिएकाे हिमालको नामाकरण ब्रिटिस भारतका सर्भेयर जर्ज एभरेष्टका नाममा सन १८६५ मा माउन्ट एभरेस्ट भनेर नाम राखिएको थियो । सन १८५० भन्दा अगाडि धाैलागिरीलाई सबैभन्दा अग्लो चुचुराका रुपमा लिने गरिन्थ्यो । तिब्बती भाषामा झ्यामोलोङमा भनिने यस हिमालको नामाकरण बि.सं. २०१२ सालमा सगरमाथा भनेर नेपाली नाम राखिएको थियो ।